สภาพทั่วไปและข้อมูลพื้นฐานขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น

แผนที่ตำบลเชียงเครือโดยสังเขป

ลักษณะทั่วไปทางกายภาพ 
ประวัติความเป็นมาของตำบลเชียงเครือ

                 ขุน พลกำปาลาย และนายเคน คำศรี พร้อมชาวบ้านอีกหกครอบครัวได้อพยพมาจากเมืองมหาชัยกองแก้วประเทศลาว มาตั้งถิ่นฐานที่บ้านทุ่งมั่ง (ปัจจุบันคือบ้านธาตุดุม) และผู้อพยพมานั้น มีฝีมือในการทำเครื่องปั้นดินเผามาก่อน ประกอบกับบริเวณทุ่งมั่งมีดินเหนียวซึ่งใช้ในการปั้นดินเผา เมื่อนำไปเผา ปรากฏว่าเครื่องปั้นดินเผาแตก ใช้การไม่ได้ จึงได้อพยพขึ้นมาทางเหนือของหมู่บ้านเรื่อยมา เพื่อเสาะแสวงหาแหล่งดินเหนียวจนมาถึงลำห้วยลาก และได้พบดินเหนียวบริเวณริมห้วย จึงพากันขุดดินขึ้นมาปั้น และเมื่อนำเอาไปเผา ปรากฏว่าไม่แตกจึงได้ตั้งรกรากถิ่นฐานอยู่บริเวณลำห้วยลาก  เป็นที่ทำมาหากินเรื่อยมา ต่อมามีคนอพยพมาอยู่มากขึ้นเรื่อย ๆ จึงตั้งเป็นหมู่บ้าน เรียกว่า   “บ้านเชียงเครือ”

              ที่มาของหมู่บ้าน สันนิษฐานว่า ขุนพลกำปาลาย อาจจะเคยบวชเรียนมาก่อน เมื่อสึกออกมาแล้ว คนลาวจะเรียกว่า “เชียง” และในบริเวณที่ตั้งของหมู่บ้านในสมัยก่อนนั้น มักจะมีเครือไม้เป็นจำนวนมากจึงนำคำทั้งสองมาเชื่อมต่อกัน เป็นคำว่า “เชียงเครือ” ซึ่งเป็นที่มาของหมู่บ้าน และได้เป็นตำบลจนถึงปัจจุบัน       

       ที่ตั้ง : ตำบลเชียงเครือ อำเภอเมืองสกลนคร จังหวัดสกลนคร มีพื้นที่ทั้งหมด 85.77 ตารางกิโลเมตร  หรือ 53,606.25 ไร่ ห่างจากอำเภอเมืองสกลนคร  ประมาณ 15 กิโลเมตร มีระยะห่างจากกรุงเทพมหานคร  ประมาณ 647 กิโลเมตร และติดต่อกับพื้นที่ใกล้เคียง  ดังนี้ 

       อาณาเขต  :  ทิศเหนือ ติดต่อกับ ตำบลหนองลาด อำเภอเมืองสกลนคร และตำบลอุ่มจาน อำเภอกุสุมาลย์ จังหวัดสกลนคร   

                         ทิศตะวันออก ติดต่อกับ ตำบลท่าแร่  อำเภอเมืองสกลนคร และตำบลนาแก้ว อำเภอโพนนาแก้ว จังหวัดสกลนคร  

                         ทิศใต้ ติดต่อกับ ตำบลฮางโฮง อำเภอเมืองสกลนคร จังหวัดสกลนคร  

                         ทิศตะวันตก ติดต่อกับ   ตำบลขมิ้น  อำเภอเมืองสกลนคร จังหวัดสกลนคร

                 ลักษณะภูมิประเทศ : สภาพพื้นที่ทั่วไปมีความลาดชัน และลูกคลื่นลอนลาดเป็นแนวต่อเนื่องไปทางทิศตะวันตกเฉียงใต้ของแนวเทือกเขาภูพาน แล้วลาดไปทางทิศเหนือ มีความสูงจากระดับน้ำทะเล 150 – 250  เมตร  ทิศตะวันออกเฉียงใต้เป็นแนวลาดสภาพเป็นที่ราบลุ่มติดต่อกับหนองหาร ลักษณะธรณีสันฐานและวัตถุต้นกำเนิดดิน  มีทรายเป็นองค์ประกอบหลักและมีหินพื้นที่รองรับส่วนใหญ่เป็นหินดินดานและหินซิลท์สโตน ของหินชุด โคกกรวด ซึ่งก่อกำเนิดดินลูกรังต่าง ๆ  พื้นที่ระหว่างเนินจะมีลำธารเล็ก ๆไหลผ่านแอ่งและส่วนลาดของเนินเหล่านี้ส่วนใหญ่ใช้ทำนา 

                 ลักษณะภูมิอากาศ  : จากสถิติภูมิอากาศของปี พ.ศ. 2555  พบว่า  ภูมิอากาศของจังหวัดสกลนครได้รับอิทธิพลลมมรสุมตะวันออกเฉียงเหนือ  เริ่มตั้งแต่เดือนพฤศจิกายนไปจนถึงเดือนกุมภาพันธ์  ทั้งนี้ฝนจะตกชุกอยู่ช่วงหนึ่งในรอบปี สลับกับช่วงแห้งแล้ง อุณหภูมิเฉลี่ยเท่ากับ  26.61  องศาเซลเซียส ความชื้นสัมพันธ์เฉลี่ยตลอดปี  เท่ากับ  72.54  เปอร์เซนต์  ปริมาณน้ำฝนเฉลี่ย เท่ากับ  145.08 มิลลิเมตรต่อปี  ค่าการระเหยของน้ำเฉลี่ยเท่ากับ  125.53  มิลลิเมตรต่อปี  ช่วงเดือนมกราคมถึงเดือนเมษายน  และเดือนตุลาคมถึงเดือนธันวาคม  เป็นช่วงที่มีค่าศักยภาพของการระเหยและการคายน้ำที่มีค่าสูงกว่าปริมาณน้ำฝน  ซึ่งแสดงว่าในช่วงนี้เป็นช่วงการขาดน้ำ ดังนั้น  ถ้ามีการปลูกพืชในช่วงดังกล่าวจะต้องอาศัยน้ำจากการชลประทาน  หรือแหล่งน้ำจากที่อื่นมาช่วยในการเพาะปลูก  ส่วนในช่วงระหว่างเดือนพฤษภาคมถึงเดือนกันยายน  เป็นช่วงที่มีศักยภาพของการระเหยและการคายน้ำต่ำกว่าปริมาณน้ำฝนแสดงว่าในช่วงนี้เป็นช่วงที่มีน้ำมากเกินพอ  ดังนั้น  ในช่วงเดือนพฤษภาคมถึงเดือนกันยายน  ซึ่งเป็นช่วงฤดูฝนจึงเป็นช่วงที่เหมาะที่สุดสำหรับการเพาะปลูกพืช   

                การปกครอง  แบ่งเขตการปกครองเป็น  17   หมู่บ้าน    

                          หมู่ที่   1  บ้านเชียงเครือ                                   หมู่ที่  2  บ้านโพนสว่าง  

                          หมู่ที่   3  บ้านดอนเชียงบาล                            หมู่ที่  4  บ้านหนองหอย  

                          หมู่ที่   5  บ้านดอนเชียงคูน                              หมู่ที่  6  บ้านหนองสนม 

                          หมู่ที่   7  บ้านป่าหว้าน                                      หมู่ที่   8  บ้านทุ่งมน  

                          หมู่ที่   9  บ้านโคกสว่าง                                    หมู่ที่  10  บ้านนาคำไฮ  

                          หมู่ที่  11  บ้านโนนเบ็ญ                                      หมู่ที่  12  บ้านโนนศาลา  

                          หมู่ที่  13  บ้านดอนเชียงบาลใหญ่                    หมู่ที่  14  บ้านเชียงเครือวัดใหญ่  

                          หมู่ที่  15  บ้านทุ่งมนพัฒนา                              หมู่ที่  16 บ้านป่าหว้านทุ่งพัฒนา  

                          หมู่ที่  17  บ้านหนองหอยใหญ่    

                 สภาพทางเศรษฐกิจ 

                          1.อาชีพของประชากร 

                                       อาชีพเกษตรกรรม                                          ประมาณร้อยละ   89  

                                       อาชีพรับจ้าง                                                    ประมาณร้อยละ   7  

                                       อาชีพรับราชการ/ลูกจ้างของรัฐ                   ประมาณร้อยละ    1  

                                       อาชีพค้าขาย                                                    ประมาณร้อยละ    2  

                                       อาชีพอื่น ๆ                                                       ประมาณร้อยละ    1    

                          2.หน่วยธุรกิจในเขตเทศบาลตำบลเชียงเครือ  

                                       ปั๊มน้ำมัน/ปั๊มหลอด                                 จำนวน             5    แห่ง   

                                       โรงงานอุตสาหกรรม                               จำนวน             1    แห่ง   

                                       ร้านขายของชำ/ของเบ็ดเตล็ด                  จำนวน          181   แห่ง  

                                       โรงสีข้าวเล็ก                                          จำนวน            32   แห่ง 

                                       หอพัก/บ้านเช่า                                       จำนวน            39   แห่ง 

                                       โรงแรม/รีสอร์ท                                       จำนวน            1    แห่ง 

                                       ร้านค้า                                                    จำนวน         125    แห่ง 

                                       อพาร์ทเม้น                                             จำนวน            2    แห่ง 

                                       ร้านเสริมสวย                                           จำนวน           8     แห่ง 

                                       สถานที่สะสมอาหาร (ร้านอาหาร)              จำนวน           10   แห่ง 

                                       อู่ซ่อมรถ                                                 จำนวน           22   แห่ง 

                                       ธนาคาร                                                  จำนวน           1    แห่ง 

                                       ร้านสะดวกซื้อเซเว่นอีเลฟเว่น                    จำนวน           3     แห่ง 

                                       โรงงานหล่ออิฐ-เสาปูนคอนกรีต                 จำนวน            6    แห่ง 

                   สภาพสังคม 

                           1.การศึกษา  

                                       โรงเรียนประถมศึกษาขยายโอกาส                8      แห่ง  

                                       โรงเรียนเทศบาลตำบลเชียงเครือ                  1      แห่ง 

                                       ศูนย์พัฒนาเด็กเล็ก                                      2      แห่ง  

                                       มหาวิทยาลัย                                              1       แห่ง 

                           2.สถาบันและองค์กรทางศาสนา  วัด  14   แห่ง  โบสถ์   4    แห่ง  

                           3.การสาธารณสุข โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล      2    แห่ง    อัตราการมีและใช้ส้วมราดน้ำ ร้อยละ  100              

                           4.ปลอดภัยในชีวิตและทรัพย์สิน   

                                       จุดตรวจสายตรวจตำรวจตำบล    1    แห่ง

                                       จุดลงเวลาปฏิบัติหน้าที่สายตรวจชุมชนเพื่อป้องกันและแก้ไขปัญหยาเสพติด      17    แห่ง    

          การบริการพื้นฐาน 

  1.การคมนาคม   

         -  ถนนคอนกรีต                    จำนวน  53  สาย  (รวมระยะทางยาว  16,204  เมตร) 

         -  ถนนยางแอสฟัลท์ติค          จำนวน  17  สาย  (รวมระยะทางยาว  7,328  เมตร) 

         -  ถนนลูกรัง                         จำนวน  57  สาย 

 2.การโทรคมนาคม   

         -  ที่ทำการไปรษณีย์หมู่บ้าน                             1    แห่ง  

         -  สถานีย่อยชุมสายโทรศัพท์ตำบลเชียงเครือ     1    แห่ง  

         -  เสารับ-ส่งสัญญาณ                                       7    แห่ง 

 3.การไฟฟ้า  

         - จำนวนหมู่บ้านที่มีไฟฟ้าเข้าถึง    17   หมู่บ้าน 

 4.ประปาหมู่บ้าน 

         -  จำนวนหมู่บ้านที่มีน้ำประปาใช้   17   หมู่บ้าน   

      ข้อมูลอื่น ๆ 

          1.ทรัพยากรธรรมชาติในพื้นที่  

             -  แม่น้ำ/ลำน้ำ/ห้วย  

1.1  ห้วยลาก  จุดกำเนิดที่อ่างเก็บน้ำห้วยลาก  ที่บ้านหนองหอย  หมู่ที่  4  ไหลลงสู่อ่างเก็บน้ำหนองหอยออกจากอ่างหนองหอยก็เป็นลำห้วยไหลผ่านบ้านหนองหอยใหญ่  หมู่ที่  17  และบ้านป่าหว้าน  หมู่ที่  7  ผ่านบ้านเชียงเครือวัดใหญ่  หมู่ที่  14  แล้วไหลลงสู่หนองหาร 

1.2  ห้วยม่วง  ไหลผ่านบ้านโคกสว่าง  หมู่ที่  9  ไหลผ่านบ้านหนองสนม  หมู่ที่  6  และไหลผ่านดอนเชียงบาล  หมู่ที่  3  ไหลลงสู่หนองหาร 

1.3  ห้วยบ่อ ไหลผ่านบ้านป่าหว้านทุ่งพัฒนา หมู่ที่  16  และไหลผ่านบ้านดอนเชียงคูณ  หมู่ที่  5  ลงสู่หนองหาร 

1.4   ห้วยเลิง  ไหลมาจากอำเภอกุสุมาลย์ไหลผ่านบ้านทุ่งมนพัฒนา  หมู่ที่  15 

1.5   ห้วยม่วง  ไหลผ่านบ้านโคกสว่าง  หมู่ที่  9  ไหลผ่านบ้านหนองสนม  หมู่ที่  6  ไหลผ่านบ้านดอนเชียงบาลหมู่ที่  3  ลงสู่หนองหาร 

1.6   ห้วยขีด  ไหลผ่านบ้านดอนเชียงบาลใหญ่  หมู่ที่  13  ลงสู่หนองหาร  

1.7   ห้วยวังยาว  ไหลผ่านบ้านหนองสนม  หมู่ที่  6  ลงสู่หนองหาร -  บึง/หนองและอื่น ๆ 

หนองหาร  (หมู่ที่ 1,3,5,13,14) หนองบัวน้อย,หนองหญ้าปล้อง,หนองบัวกลาง(หมู่ที่  12)  หนองเตือง,หนองใหญ่, (หมูที่  8) หนองจอก, หนองตะปัตร์ (หมู่ที่  6) หนองบักเลข, หนองบัวน้อย (หมู่ที่  7) หนองมะแซว, หนองพุงหมู, หนองยาว, หนองนาเทิ่ง (หมู่ที่  2) หนองสะโน, หนองหอย, อ่างเก็บน้ำหนองหอย (หมู่ที่  4) หนองบ้านน้อยค้อม้า (หมู่ที่  13) หนองคำไฮ (หมู่ที่  10) หนองตูน, หนองบัวใหญ่ (หมู่ที่  9) หนองคึกฤทธิ์ (หมู่ที่  5) หนองขี่ควาย (หมู่ที่  6) 

-  แหล่งน้ำที่สร้างขึ้น          ฝาย  (ส่วนราชการสร้าง)                   1        แห่ง 

                                     บ่อน้ำตื้น                                            32        แห่ง 

                                     บ่อโยก  (บาดาล)                               44       แห่ง 

                                     ถังคอนกรีตเสริมเหล็ก                         7         ถัง 

                                     ถังปูนฉาบ                                           6         ถัง 

                                     ถังไฟเบอร์                                          6         ถัง 

                                     โองซีเมนต์                                         680     ลูก 

                                     บ่อน้ำดื่ม                                            3         แห่ง 

                                     ประปาหมู่บ้าน                                     23       แห่ง          

  ศักยภาพของชุมชนและพื้นที่ 

1) การรวมกลุ่มของประชาชน  

          -  กลุ่มอาชีพ  11 กลุ่ม ได้แก่  กลุ่มเครื่องปั้นดินเผา, กลุ่มเกษตรกรผู้ทำนาตำบลเชียงเครือ, กลุ่มสตรีเย็บผ้าบ้านโนนศาลา, กลุ่มเล่นดนตรีพื้นบ้านบ้านดอนเชียงคูณ, กลุ่มข้าวแช่ขาวสาวภูไทบ้านหนองหอยใหม่,กลุ่มอนุรักษ์ไก่พื้นเมือง, กลุ่มร้อยดอกมะลิ บ้านโนนเบ็ญ, กลุ่มปลูกพริก บ้านนาคำไฮ, กลุ่มเลี้ยงวัวพันธุ์พื้นเมือง บ้านเชียงเครือ, กลุ่มเลี้ยงโค  บ้านป่าหว้าน, กลุ่มกองทุนปุ๋ย บ้านโพนสวาง บ้านหนองสนม, กลุ่มทอเสื่อ บ้านดอนเชียงบานใหญ่ 

2) จุดเด่นของพื้นที่ที่เอื้อต่อการพัฒนาตำบล  

1. 1.  สภาพภูมิศาสตร์  พื้นที่เป็นที่ราบลุ่มแอ่งสกลนคร  ติดกับแหล่งน้ำจืดขนาดใหญ่  “หนองหาร”  ซึ่งเป็นแหล่งน้ำที่มีความสำคัญต่อการดำรงชีพ  สำหรับการเกษตรกรรมและการทำประมงน้ำจืด
2.              2.  พื้นที่มีขนาดใหญ่ประมาณ  85.77  ตารางกิโลเมตร อุดมไปด้วยทรัพยากรธรรมชาติมากมาย  การเดินทางสะดวก มีถนนเข้าถึงทุกหมู่บ้าน  ทำให้การไปมาหาสู่กันสะดวก  และสามารถนำผลผลิตทางการเกษตรออกมาจำหน่ายสู่ตลาด หรือสู่ชุมชนได้ง่าย
3.              3. ประชาชนส่วนใหญ่ประกอบอาชีพเกษตรกรรมทำนาเป็นหลัก และการปศุสัตว์ ซึ่งทำรายได้ให้ครอบครัว นอกจากนี้ยังมีอุตสาหกรรมในครัวเรือนอื่น ๆ เช่น ที่บ้านเชียงเครือวัดใหญ่  หมู่ที่  14  มีการประกอบอุตสาหกรรมเครื่องปั้นดินเผา
4.              4.  ประชาชนส่วนใหญ่ได้รับการศึกษาทั่วถึง เพราะอยู่ใกล้ตัวเมืองอีกทั้งเป็นที่ตั้งของมหาวิทยาลัย เกษตรศาสตร์ฯ  ความเป็นอยู่ของประชาชนเป็นสังคมกึ่งเมืองกึ่งชนบทจึงอยู่ร่วมกันแบบเอื้ออาทรฉันท์พี่น้องและช่วยเหลือซึ่งกันและกันตลอดเวลา

ข้อมูลอาชีพของตำบล

      อาชีพหลัก       ทำนา     ทำสวน      รับจ้างทั่วไป 

ข้อมูลสถานที่สำคัญของตำบล 

     1) เทศบาลตำบลเชียงเครือ 

     2) โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล 

     3) วัดพระพุทธไสยาราม 

     4) มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ วิทยาเขตเฉลิมพระเกียรติ จังหวัดสกลนคร